T. Enkhbalsan – Khorin Durvun Salaa Evertei Ukhaa Dunun Buga

Zakhchin tuulich Enkhbalsan Tumen-Ulzii (1940-2007)

Enkhbalsan Tumen-Ulzii was born in Khovd aimag, Mankhan sum. Here, he recites the first two verses of the Zakhchin tuuli “The Four-Year-Old Red Deer With Its Antlers of Twenty Four Tines” which you can find translated below. This video was filmed on April 21st, 2007 in Mankhan sum.

The entirety of the tuuli is available below.


Захчин туульч Түмэн-Өлзийн Энхбалсан (1940-2007)

Ховд аймгийн Манхан сумд төрсөн. “Хорин дөрвөн салаа эвэртэй ухаа дөнөн буга” захчин туулийн эхний хоёр бадгийг хайлж байгаа бичлэг. Орчуулгыг нь доороос олж авч болно. 2007 оны 4 сарын 21-ний өдөр Манхан суманд бичиж авав.

Туулийг бүрэн эхээр нь доороос үзэж болно.

This video was generously provided by Bouzhigmaa Santaro from her research collection. If you wish to learn how to recite this tuuli, find her lesson here.
Магсаржавын Бүжигмаа өөрийн судалгааны цуглуулгаас хуваалцав. Энэ туулийг хайлж сурахыг хүсвэл эндээс үзэж болно.


Хорин дөрвөн салаа эвэртэй
ухаа дөнөн буга

Утаа голын эхэнд
Ут л гүмбэн уулын
Өврийн хонхор модонд нь байдаг
Мэдэлтэй минжин согоон эжийтэй
Мэдэл үгүй энэн дөнөн харaa л абуутай
Хорин дөрвөн салаа эвэртэй
Ухаа дөнөн буга л гэж л байж л гэнээ луу

Хорин дөрвөн салаа эвэртэй
Ухаа дөнөн буга нь ээ
Арван хоёр минжин согоодоон
Хэлсэн гэнээ лээ
Би ээжийнхээ мээмийг санаад байнаа
Ээжийдээ хүрч л мээмийг нь хөхөөд л
Эргээд ирье гэж л арван хоёр минжин согоодоон
Хэлсэн юм л байж л гэнээ луу

Khorin durvun salaa evertei
ukhaa dunun buga

Ut(aa) goliin ehend
Ut l gumben uuliin
Ovriin honhor modond n baidag
Medeltei minjin sogoon ejiitei
Medel ugui enen dunun har(aa) l abuutai
Horin durvun salaa evertei
Uhaa dunun buga gej l baij l genee luu

Horin durvun salaa evertei
Uhaa dunun buga n nee
Arvan hoyor minjin sogoodoon
Helsen genee lee
Bi eejiinhee meemiig sanaad bainaa
Eejiidee hurch l meemiig n huhuud l
Ergeed irye gej l arvan hoyor minjin sogoodoon
Helsen yum l baij l genee luu


The Four-Year-Old Red Deer With Its Antlers
of Twenty Four Tines

At the source of the long river
A vast and majestic mountain rises
And in its southern flank’s valley shelters a forest
There resided a magnificent four-year-old red deer
Crowned by antlers with twenty four tines
Its mother, Minjin Sogoo, a beautiful and caring musk doe
Its father, Enen Dunun, a discreet and distant black buck
As the story tells…

The four-year-old red deer
With its antlers of twenty four tines
Spoke to his twelve musk does
I long for my mother’s udder
Once my mother reached, I will feed from it
And return, he said to the twelve musk does
As the story tells…

Translated by Bouzhigmaa Santaro and Steve Morel
Dialect and vocabulary adviser Jargalsaikhan Gaanjuursuren

Bientôt disponible…


Download the entirety of the tuuli below.
English and French translation will come soon.

Бүтэн туулийг эндээс татаарай.

Information about the book from where the lyrics come from.

Related Articles